Bilişsel Davranışçı Terapi
Bireyin içinde yaşadığı çevre, ilişkide olduğu insanlar, biyolojik yapısı, duyguları, davranış ve düşünceleri karşılıklı bir etkileşimle bireyin ruhsal yaşamını oluşturur. Düşünsel yapı, kişinin içsel süreçlerini ve dış dünyayı gözlemek ve değerlendirmekte kullandığı öznel bir merceğe benzetilebilir. İnsanın dünyayı algılayışını (çevresindeki kişiler, olaylar, durumlar) ve yorumlayışını belirleyen bu öznel mercek, yani bilişsel yapıdır.
Düşünsel yapıda yer alan beklentiler ve inançlar çarpık ya da işlevsel olmadığında kişi duygusal sorunlar yaşamaktadır. Yani kişileri rahatsız eden duygusal sıkıntılar ve davranış sorunları doğrudan olayların kendisinden değil, kişinin olayları algılama ve değerlendirilme biçiminden kaynaklanmaktadır. Bilişsel terapi ile algılama ve değerlendirme biçimindeki çarpıklıkların saptanması, gerçeğe uygun ve uyumsal biçimde yorumlamasının sağlanması mümkün olabilmektedir.
Bilişsel terapi, psikoloji alanındaki bilimsel bulgulara dayalı olarak geliştirilen çağdaş bir psikoterapi yöntemidir. Psikoterapi, ruhsal rahatsızlık veya sorunları sözel etkileşim yoluyla (görüşmelerle) çözme tekniğine verilen genel addır. Bilişsel terapinin problemlerin çözümünde kullandığı sözel ve davranışsal yöntemler psikoloji biliminin bilimsel ilkeleri ve öğrenme kuramlarına dayalıdır. Çok sayıda klinik araştırma ile birçok bozukluk üzerinde etkili olduğu saptanmıştır.
Diğer psikoterapilerden farklı olan bilişsel terapi süreç ve içerik olarak yapılandırılmıştır. Öncelikle kişinin güncel sorunlarına odaklanmaktadır, daha çok sorun çözmeyi hedeflemektedir ve kısa sürelidir. Bilişsel terapi sadece başvuranların güncel sorunlarını çözmemekte, aynı zamanda bütün yaşamları süresince sorunlarını çözmekte kullanabilecekleri özel birtakım beceriler de öğretmektedir. Bu beceriler çarpık düşünceleri saptamak, inançlarını değiştirmek, çevreyle yeni ilişkiler kurmak ve davranış değişikliğidir.
Özetle bilişsel terapi olayları algılama biçimimizin bizim duygusal tepkilerimizi etkilediği gerçeği ana çıkış noktası olan çağdaş bir psikoterapidir. Basitçe ifade etmek istersek bilişsel terapiye göre;
“Olayları olduğu gibi değil, olduğumuz gibi görürüz”.
Dr. Hakan Türkçapar’ın, Bilişsel Terapi (HYB Yayıncılık, 2008, Ankara)” adlı kitabından alınmıştır.
Yorum Yapın